Rodzaje magazynów – klasyfikacja i opis

Magazynowanie to jeden z kluczowych procesów logistycznych, składających się na łańcuch dostaw. Na jego potrzeby wykorzystuje się różne powierzchnie, które sklasyfikować można na kilka sposobów. Z poniższego artykułu dowiesz się, jakie rodzaje magazynów wyróżniamy i jaką rolę w przepływie towarów odgrywa każdy z nich.

Czym jest magazyn i jaką funkcję pełni w branży logistycznej?

Magazyn to fizyczna przestrzeń przeznaczona do przechowywania produktów i zarządzania ich przepływem. Jego główne zadanie polega na zapewnieniu odpowiednich warunków składowania towaru, dostosowanych do przyjętych założeń operacyjnych. Warto zauważyć, że magazynowanie produktów i towarzyszące mu procesy to absolutny fundament logistyki, stanowiący złożony mechanizm. Efektywne zarządzanie nim wymaga więc skoordynowanej pracy nie tylko personelu, ale także maszyn.

W magazynach wykorzystuje się między innymi specjalne regały, antresole, podesty robocze oraz systemy półkowe. Pracownicy do dyspozycji mają także wózki widłowe i przenośniki magazynowe. Warto pamiętać też o kontrolującym wszystkie procesy systemie WMS (Warehouse Management System). Dzięki wykorzystaniu wymienionych narzędzi magazyn może skutecznie zabezpieczać towary przed stratami ilościowymi i jakościowymi.

Rodzaje klasyfikacji magazynów

Wraz z rozwojem globalnej logistyki, na świecie przybywa obiektów magazynowych o najróżniejszych profilach działalności. Z tego względu nie sposób sklasyfikować ich według jednego tylko kryterium. Najczęściej dzieli się je pod kątem:

typu i konstrukcji obiektu,
wysokości składowania,
pełnionej funkcji,
lokalizacji i obszaru działań,
stopnia zmechanizowania,
rodzaju składowanych towarów.

Przyjrzyjmy się więc po kolei wszystkim tym klasyfikacjom.

Rodzaje magazynów ze względu na konstrukcję

Wydzielona przestrzeń magazynowa musi przede wszystkim zapewniać bezpieczeństwo składowanych w niej towarów. Jej infrastruktura często wynika więc z fizycznych właściwości przechowywanych w niej ładunków. Za tym idzie z kolei określony typ konstrukcji:

Magazyn otwarty – jest to obiekt służący do składowania towarów odpornych na trudne warunki atmosferyczne, przyjmujący postać otwartej przestrzeni. Magazyny otwarte są zazwyczaj najtańsze w użytkowaniu i obejmują takie jednostki jak zbiorniki, place składowe czy zasieki magazynowe.
Magazyn półotwarty – miejsce, w którym przechowuje się produkty o ograniczonej odporności na destrukcyjne czynniki atmosferyczne. Magazyny półotwarte przyjmują przede wszystkim postać wiat.
Magazyn zamknięty – budynki przeznaczone do składowania towarów, których ze względu na specyfikę nie można przechowywać w tańszy sposób. Magazyny zamknięte generują stosunkowo wysokie koszty i obejmują takie obiekty jak hale czy piwnice.

Typy magazynów ze względu na wysokość składowania

Magazyny zamknięte, które służą do przechowywania najbardziej wymagających produktów, można dodatkowo podzielić pod kątem wysokości:

Magazyn niskiego składowania – pozwala na składowanie ładunków na wysokości nie większej niż 4,2 m i przewiduje wykorzystanie paletowych wózków widłowych do ich przemieszczania.
Magazyn średniego składowania – umożliwia przechowywanie towarów na wysokości 4,2 – 7,2 m, a do ich obsługi wykorzystuje głównie elektryczne wózki widłowe.
Magazyn wysokiego składowania – pozwala na składowanie produktów nawet na wysokości przekraczającej 7,2 m, a to m.in. za sprawą wydajnych wózków widłowych wysokiego składowania.

Klasyfikacja magazynów według pełnionej funkcji

Choć zadanie każdego magazynu jest takie samo, to obiekty tego typu mogą znacząco różnić się między sobą pod względem pełnionych funkcji. Do najczęściej spotykanych należą magazyny:

surowców – składują komponenty wykorzystywane do produkcji,
półfabrykatów – przechowują wyroby nieukończone, przeznaczone do dalszej obróbki,
wyrobów gotowych – magazynują gotowe produkty, przeznaczone do sprzedaży,
opakowań – przechowują materiały służące do pakowania wyrobów i zapewniające ciągłość produkcji,
odpadów – składują materiały przeznaczone do utylizacji bądź ponownego wykorzystania,
techniczne – magazynują takie elementy jak urządzenia, części zamienne itd.

Biorąc pod uwagę funkcje magazynów, warto wspomnieć również o jednostkach celnych, konsygnacyjnych i kontenerowych. W pierwszych przechowuje się produkty pod ścisłym nadzorem celnym, do momentu zwolnienia ich przez odpowiednie służby. W drugich składowane są towary importowane z zagranicy, które należą do dostawcy aż do chwili wydania ich nabywcy. W ostatnich zaś obsługuje się ładunki skonteneryzowane.

Podział magazynów pod względem lokalizacji i obszaru działań

Dość rozbudowaną typologię stanowi także podział ze względu na lokalizację i obszar działań. W tym przypadku kierować można się bowiem albo miejscem magazynu w łańcuchu dostaw, albo hierarchią jednostek. W tym pierwszym przypadku wyróżnimy więc:

Magazyn produkcyjny – służy do bezpośredniego zaopatrywania w towar przedsiębiorstw produkcyjnych.
Magazyn dostawczy – przechowuje towary do czasu, gdy właściciel otrzyma na nie zamówienie.
Magazyn przeładunkowy – przeznaczony jest wyłącznie do przemieszczania towarów pomiędzy jednym środkiem transportu a drugim; towary nie pozostają w nim zbyt długo.
Magazyn dystrybucyjny – gromadzi towary różnych firm w celu ich późniejszej sprzedaży detalicznej.
Magazyn handlowy – zlokalizowany jest zazwyczaj w bezpośrednim sąsiedztwie detalicznego lub hurtowego punktu sprzedaży.

Jeśli zaś weźmiemy pod uwagę hierarchię magazynów, będziemy mogli podzielić je na:

główne (centralne) – pełnią funkcję zasilającą względem obiektów podrzędnych,
lokalne (regionalne) – powstają w pobliżu punktów sprzedaży, aby jak najszybciej zaopatrywać sklepy detaliczne,
zakładowe – należą do konkretnych zakładów produkcyjnych.

Rodzaje magazynów z uwagi na stopień zmechanizowania

W celu ciągłego doskonalenia i usprawniania logistyki magazynowej, obiekty przeznaczone do składowania towarów podlegają współcześnie mechanizacji. Przyjmuje ona różne stopnie, decydując w ten sposób o klasyfikacji jednostek:

Magazyny zmechanizowane – poszczególne operacje magazynowe wykonuje się w nich przy użyciu urządzeń pozwalających na odciążenie pracowników; stanowią obecnie najpowszechniejszy typ magazynów.
Magazyny niezmechanizowane – procesy związane z obsługą towarów realizowane są w nich z wykorzystaniem siły ludzkich mięśni; aktualnie jest to raczej rzadkość.
Magazyny zautomatyzowane – dąży się w nich do całkowitej eliminacji pracy człowieka i zastąpienia jej automatycznymi maszynami; można spodziewać się, że w przyszłości takich magazynów będzie przybywać.

Typy magazynów ze względu na rodzaj składowanych produktów

Ostatnia klasyfikacja, którą zaprezentujemy w naszym artykule, przewiduje podział magazynów pod kątem przechowywanych w nich produktów. Na tej podstawie wyróżnić można infrastrukturę:

składującą jednostki ładunkowe – produkty pakowane są w tym przypadku na europaletach lub innych tego typu nośnikach (pojemnikach, kartonach, koszach itp.),
składującą towary sypkie – towar składowany jest tutaj luzem (np. w silosach),
składującą gazy i ciecze – w tym przypadku wykorzystuje się duże zbiorniki przemysłowe.

Warto wspomnieć także o magazynach specjalnych, przeznaczonych na materiały niebezpieczne (np. łatwopalne lub wybuchowe). Za magazyn specjalny można też uznać chłodnie bądź mroźnie do przechowywania produktów w szczególnie niskich temperaturach.

Wybierz odpowiednią przestrzeń i zadbaj o swoją gospodarkę magazynową!

Opisane wyżej typologie nie są wyryte w kamieniu i zmieniają się wraz z rozwojem logistyki. Niemniej, warto wiedzieć, jakie magazyny masz do dyspozycji jako przedsiębiorca, ponieważ wybór odpowiedniej przestrzeni będzie miał decydujący wpływ na wydajność i bezpieczeństwo kluczowych procesów Twojej firmy!

Sprawdzone usługi magazynowe dla e-commerce! Napisz do nas, a my przygotujemy wycenę:

Tutaj