List przewozowy – co to jest, jakie są jego rodzaje, jak wygląda?
Etykieta przewozowa to jeden z najważniejszych dokumentów wykorzystywanych podczas realizacji zamówienia. Pełni kilka istotnych funkcji, umożliwiając między innymi identyfikację przesyłki czy potwierdzenie jej odbioru przez kuriera. Stanowi więc podstawę sprawnego i bezpiecznego transportu towaru. Sprawdź, jak wygląda list przewozowy i jakie jego rodzaje wyróżniamy!
Co to jest list przewozowy?
List przewozowy jest zbiorem wszystkich informacji dotyczących przesyłki kurierskiej. Stanowi dowód zawarcia umowy na przewóz towarów, określa jej warunki i zawiera dane, które pozwalają na zidentyfikowanie konkretnej paczki. Prawidłowe wypełnienie etykiety przewozowej zdecydowanie pomaga w przypadku takich problemów jak zagubienie paczki.
Kto wystawia list przewozowy?
Prawo transportowe nie mówi wprost, kto wystawia list przewozowy. Zazwyczaj jest on sporządzany wspólnie przez nadawcę i przewoźnika. Kurier potwierdza przyjęcie przesyłki i wydaje nadawcy kopię etykiety.
W ilu egzemplarzach przygotowuje się etykietę?
List przewozowy z reguły sporządza się w 4 egzemplarzach:
- Oryginał – ma niebieski kolor i jest przeznaczony dla odbiorcy.
- Grzbiet – ma kolor czarny i służy celom administracyjnym.
- Ceduła – ma zielony kolor i zostaje u przewoźnika.
- Wtórnik – ma kolor czerwony i stanowi kopię dla nadawcy.
Co zawiera list przewozowy?
Informacje, które powinny znaleźć się w liście przewozowym, to przede wszystkim:
- data i miejsce wystawienia etykiety,
- dane i adres nadawcy,
- dane i adres firmy kurierskiej,
- dane i adres odbiorcy,
- kod kreskowy i numer etykiety,
- data i miejsce przyjęcia przesyłki przez kuriera,
- przewidywane miejsce wydania przesyłki,
- rodzaj przesyłki i jej opakowania,
- waga brutto przesyłki,
- zawartość paczki,
- koszt przesyłki,
- instrukcja dot. ewentualnej odprawy celnej.
Funkcje listu przewozowego
We wstępie wspomnieliśmy, że etykieta przewozowa pełni kilka istotnych funkcji. Najważniejsze z nich to:
- Funkcja informacyjna – zawarte w liście przewozowym dane dostarczają niezbędnych informacji na temat nadawcy i odbiorcy towaru, a także na temat samej przesyłki.
- Funkcja dowodowa – w przypadku ewentualnych problemów z transportem (np. zaginięcia paczki) nadawca może szybko zidentyfikować przesyłkę i sprawdzić, co się z nią stało.
- Funkcja legitymacyjna – list przewozowy stanowi podstawę do wydania przesyłki odbiorcy i pozwala stronom dochodzić ich roszczeń.
Listy przewozowe – rodzaje
Dokumenty przewozowe różnią się w zależności od wybranego rodzaju transportu. Niektóre etykiety sporządzane są według określonych szablonów, a w przypadku innych nadawcy nie korzystają z żadnych wzorców. Podstawowe rodzaje listów przewozowych obejmują:
Listy przewozowe CIM i SMGS
Międzynarodowe listy przewozowe CIM i SMGS to dokumenty przygotowywane z myślą o transporcie kolejowym. Różnią się zasięgiem terytorialnym:
- Dokumenty CIM stosowane są na terenach Europy Zachodniej. Muszą być spisane w 5 egzemplarzach i przetłumaczone na język niemiecki, francuski lub włoski. Reguły ich wystawiania określa konwencja COTIF.
- Listy przewozowe SMGS wykorzystuje się w krajach Europy Wschodniej i państwach Dalekiego Wschodu. Sporządza się je w 6 egzemplarzach i tłumaczy na język rosyjski lub chiński. Zasady ich wystawiania reguluje umowa SMGS 1951.
List przewozowy AWB
Listy przewozowe AWB służą do zawierania umów w zakresie transportu lotniczego. Wypełnia się je po angielsku w 3 egzemplarzach: zielony dla przewoźnika, różowy dla odbiorcy i niebieski dla nadawcy. Dokumenty AWB dzieli się na 2 rodzaje:
- HAWB (House Air Waybill) – wystawiany przez spedytora eksporterowi.
- MAWB (Master Air Waybill) – wystawiany przez przewoźnika spedytorowi.
List przewozowy CMR
Dokumenty przewozowe CMR wykorzystywane są na potrzeby transportu drogowego. Wystawia się je w 4 opisanych wcześniej egzemplarzach (niebieskim, czarnym, zielonym i czerwonym). Listy tego typu uznawane są niemal we wszystkich państwach europejskich, a także w niektórych krajach Azji i Afryki Północnej.
Konosament (Bill of Lading)
Konosament to umowa przewozu w transporcie morskim. Wystawiany jest przez przewoźnika na życzenie nadawcy w kilku ponumerowanych egzemplarzach (zazwyczaj 1/3, 2/3 i 3/3). Na ich podstawie adresat może odebrać przesyłkę z portu docelowego. Konosamenty można podzielić na różne rodzaje m.in. ze względu na sposób ich wystawiania.
Rodzaje konosamentów
Pod kątem różnych profili odbiorcy, konosamenty dzieli się na:
- Konosament imienny – spisuje się go z myślą o konkretnym odbiorcy, a do zwolnienia ładunku w porcie przeznaczenia wystarczy jeden oryginalny egzemplarz konosamentu.
- Konosament na zlecenie – dokument ten upoważnia do odbioru ładunku osobę wskazaną w liście, ale też każdego, kto nabył konosament na drodze prawnej. Do zwolnienia ładunku w porcie wymagana jest jednak tak zwana zwykła większość konosamentowa (a więc ponad połowa wystawionych oryginałów listu).
- Konosament na okaziciela – dokument transportowy, który upoważnia do odbioru ładunku osobę posiadającą wszystkie oryginały konosamentu.
Jak więc widzisz, niektóre rodzaje konosamentów nie tylko potwierdzają zawarcie umowy przewozu, ale pełnią też funkcję papierów wartościowych. Pozwalają bowiem na przeniesienie prawa własności transportowanego ładunku.
Jak wygląda list przewozowy? – Wzór listu przewozowego
Nie istnieje jeden uniwersalny wzór listu przewozowego. Różne firmy transportowe stosują różne formularze w zależności od tego, jaką drogą dostarczają przesyłki i na terenie jakich państw działają. Jeśli szukasz jednak prostego przykładu, możesz skorzystać z tego wzoru krajowego listu przewozowego:
Co to jest list przewozowy? – Podsumowanie
List przewozowy jest dokumentem potwierdzającym warunki umowy pomiędzy nadawcą a firmą transportową. Zawiera wszystkie ważne informacje na temat przesyłki i wydawany jest w kilku egzemplarzach (dla każdej ze stron). Etykiety dzieli się na różne rodzaje w zależności od tego, jaką drogą przewożony jest towar. Listy CIM i SMGS wykorzystuje się w transporcie kolejowym, AWB w lotniczym, CMR w drogowym, a konosamenty w morskim. Prawidłowo wypełnione dokumenty przewozowe to podstawa sprawnej i bezpiecznej dostawy towarów.
